Ku pamięci kutnowskich Żydów. Pod dawnym gettem zapłonęły znicze [ZDJĘCIA]

Kutnowskie getto znajdowało się na terenie dawnej cukrowni „Konstancja” przy ulicy Adama Mickiewicza. Właśnie tam odbyły się dzisiejsze obchody zorganizowane przez Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej. Otworzyły je prezes i wiceprezes TPZK - Julianna Barbara Herman i Grażyna Baranowska.

Jak przypomniały, getto w Kutnie było jednym z pierwszych gett żydowskich utworzonych przez władze niemieckie. Akcja przesiedlenia tam ludności żydowskiej została przeprowadzona 15 czerwca 1940 roku i objęła ok. 8 tysięcy osób. Żydów umieszczono w pięciu budynkach mieszkalnych. Przesiedleni żyli w fatalnych warunkach sanitarnych - na tak dużą liczbę osób przypadały tylko trzy ubikacje i jedno ujęcie wody.

Likwidację getta rozpoczęto 19 marca 1942 roku od eksterminacji starszyzny żydowskiej, kończąc na funkcjonariuszach policji żydowskiej. Następnie przetransportowano ludzi ciężarówkami na stację kolejową w Kole, skąd pociągami przewieziono ich do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem. Tam śmierć poniosło 6 tysięcy żydowskich mieszkańców Kutna. W tym samym roku Niemcy wysadzili w powietrze osiemnastowieczną synagogę. 

Podczas uroczystości głos zabrał również Michał Adamski, naczelnik Wydziału Kultury, Promocji i Rozwoju Urzędu Miasta Kutno.

- Szanowni Państwo, kolejny raz przychodzi nam wspominać dramat kilku tysięcy mieszkańców Kutna i okolicznych miejscowości, którzy w nieludzkich warunkach przez dwa lata żyli tutaj, w kutnowskiej Konstancji. Tragedii dopełnił bestialski mord popełniony przez hitlerowskich okupantów w mobilnych komorach gazowych. Jako ojciec wspominam zwłaszcza los tysiąca kutnowskich dzieci i młodzieży - powiedział naczelnik. 

W imieniu władz samorządowych miasta Kutna podziękował wszystkim przybyłym za obecność, która jest świadectwem szacunku i pamięci. Wyraził też nadzieję na to, że już wkrótce dawne getto stanie się pomnikiem pamięci. Przy okazji podziękował społecznikom – strażnikom pamięci narodowej, którzy od lat dbają o godne uczczenie dziedzictwa żydowskiego ziemi kutnowskiej.

- Mam tu na myśli zwłaszcza Grażynę Baranowską, Bożenę Gajewską, Andrzeja Olewnika, a także organizację pozarządową – Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej - dodał Michał Adamski. 

W obchodach udział wzięli także mieszkańcy, uczniowie kutnowskich szkół i oficjele w osobach: posłanki Pauliny Matysiak, wiceprezydenta Jacka Boczkai, przewodniczącego rady miasta - Roberta Feliniaka, czy dyrektor kutnowskiej biblioteki - Magdaleny Konczarek. W klapy ubrań uczestnicy uroczystości wpięte mieli żółte żonkile, będące symbolem zbiorowej pamięci.

Obchody zakończyły się zapaleniem symbolicznych zniczy pod dawnym gettem.  

Warto przypomnieć, że powstanie w getcie warszawskim rozpoczeło się 19 kwietnia i trwało do 16 maja 1943. Było pierwszym miejskim powstaniem w okupowanej przez Rzeszę Europie. Bezpośrednią przyczyną powstania była decyzja o likwidacji getta warszawskiego podjęta w ramach realizowanego przez Niemców planu zagłady europejskich Żydów.